Od angielskiej nazwy collie eye anomaly nazywana jest w skrócie CEA. Jest genetyczną chorobą dotykającą owczarki collie, ale nie tylko ? również rasy takie jak border collie, owczarek australijski, szetlandzki, Landshire Heeler, Nova Scotia Duck Tolling Retriver, Whippedt Długowłosy, a także niektóre mieszańce tych ras. Powoduje ona zmiany w budowie gałki ocznej, które w zależności od nasilenia mogą mieć różne skutki. Na czym polega CEA ? Jak uchronić przed nią psa ?
Jakie są przyczyny i jak powstaje anomalia oczu collie ?
Najlepiej jest zacząć od paru słów na temat genetyki i genezy powstawania. Anomalia oczu collie jest dziedziczona autosomalnie recesywnie, czyli niezależnie od płci i ujawnia się tylko w momencie, kiedy wystąpią u psa dwa recesywne allele wadliwego genu. W przypadku, gdy wystąpi jeden allel dominujący i jeden recesywny, czworonóg będzie tylko nosicielem choroby, czyli u niego samego najprawdopodobniej nie będzie się ona ujawniać, ale pupil może przekazać wadliwy gen potomstwu. Oznacza to, że jeśli decydujemy się na kupno psa rasy będącej w grupie ryzyka, musimy wiedzieć, czy jego rodzice byli w posiadaniu wadliwego genu. Psa chorego może spłodzić dwoje nosicieli, lub nosiciel i chory (jeśli oboje rodziców będzie chorych, to szczenię na 100% również ). W innych kombinacjach nasz przyszły pupil może być zdrowy, lub być nosicielem.
To zaburzenie genetyczne powoduje wady rozwojowe naczyniówki. Jest ona jedną z warstw błony naczyniowej oka i leży pomiędzy siatkówką, a twardówką. Jest bogato unaczyniona, dzięki czemu odżywia m.in. siatkówkę i zapewnia poprawne funkcjonowanie aparatu oka. Składa się z warstwy naczyń o większej średnicy, średniej, naczyń włosowatych i najgłębszej warstwy. Pomiędzy warstwą większych naczyń, a blaszką naczyń włosowatych umiejscowiona jest błona odblaskowa (charakterystyczna dla drapieżników polujących w nocy, występuje także u kota)j. Niedorozwinięcie naczyniówki w okolicy tarczy nerwu wzrokowego może spowodować jego uszkodzenie, tak samo jak uszkodzenie siatkówki, lub nawet twardówki.
Jakie są skutki anomalii ?
U niektórych psów do wad rozwojowych dochodzi w miejscach, które nie wpływają na proces widzenia, natomiast u reszty stopień zaburzeń wzroku, jaki powoduje, jest cechą osobniczą. Wyróżnia się kilka postaci anomalii oczu collie:
- postać o charakterze łagodnym ? dochodzi tutaj do zmian w pigmentacji i kolorze naczyniówki, jednak nie wywołuje to znacznych zaburzeń widzenia
- postać, w której dochodzi do powstania szczelin oraz garbiaków, które występując w pobliżu nerwu wzrokowego uszkadzają go, co doprowadza do pogorszenia wzroku
- postać ostra/ciężka, w której dochodzi do ścieńczenia naczyń dna oka (a nawet do ich zaniku), wylewów krwi do komór i ciała szklistego oka ioraz rozwarstwienia się siatkówki, co doprowadza so ślepoty
Rozpoznanie anomalii oczu collie
Aby rozpoznać, czy dany pies choruje na tę przypadłość, wykonuje się badania okulistyczne u szczeniąt (gdyż tylko wtedy jest możliwe zobaczenie naczyniówki, później jest przesłonięta warstwą pigmentu) w 5-8 tygodniu życia. Umożliwia to stwierdzenie, czy psiaki są chore, ale nie pozwala na wykrycie u nich nosicielstwa. W związku z tym można przeprowadzić u nich dodatkowo (i jest to także forma diagnostyki tej choroby u dorosłych psów) badania genetyczne. W tym celu pobiera się krew, lub wymaz z wewnętrznej powiechrzni policzka czworonoga.
Warto nadmienić, że ta choroba nie jest tak jak zaćma, czy jaskra, czyli przede wszystkim postępująca z wiekiem ? nie ma zatem obaw, że jeśli nasz młody pies ma anomalię oczu collie o łagodnym charakterze, to kiedy będzie starszy utraci wzrok.