Hemobartoneloza (FIA ? Feline Infectious Anemia) to schorzenie niezbyt częste, ale występujące praktycznie na całym globie. Jej rozpoznanie może przysparzać trudności, gdyż objawy nie są zbyt oczywiste.
Hemobartoneloza jest chorobą zakaźną wywoływaną przez bakterie Mycoplasma haemofelis, dawniej nazywane między innymi Haemobartonella felis. To schorzenie bywa określane mianem zakaźnej anemii kotów. Na czym polega i jak postępować w razie jego zdiagnozowania ?
Charakterystyka bakterii i drogi zarażenia
Haemobartonella felis to gram ujemna bakteria, która nie posiada ściany komórkowej, za to jest wyposażona w dwie błony komórkowe. Pasożytuje na krwinkach czerwonych, ,,przyczepiając?? się do ich błony komórkowej. Organizm rozpoznaje bakterię jako obcy drobnoustrój i chce go zwalczyć, niestety jednocześnie doprowadza do rozpadu erytrocytów, z którymi związana jest Haemobartonella, a to z kolei skutkuje anemią.
Zakażenie następuje wskutek kontaktu z krwią chorego, bądź ozdrowiałego kota. Oznacza to, że może się to odbyć np. przez walkę tych zwierząt (zadrapania, ugryzienia), przez transfuzję zakażonej krwi, ale chyba najpowszechniejszą drogą rozprzestrzeniania się bakterii jest przenoszenie jej przez pasożyty ? pchły i kleszcze. Oczywiście istnieje również ryzyko przekazania Haemobartonelli kociętom przez matkę będącą w ciąży.
Objawy hemobartonelozy kotów
Niestety dolegliwości towarzyszące tej chorobie potrafią być bardzo zróżnicowane. Ogólnie można wyróżnić cztery fazy w ciągu jej przebiegu :
- faza pierwsza, początkowa przebiega zazwyczaj bezobjawowo, jest to czas inkubacji bakterii. Czasem mogą wystąpić nieznaczne zmiany w zachowaniu kota, takie jak unikanie kontaktu, czy osowiałość.
- faza druga ? tutaj dochodzi do przedostania się bakterii do krwi i następuje część właściwa choroby, która skutkuje anemią. Wówczas objawy są związane z niedostateczną ilością czerwonych krwinek i niedotlenieniem, a należą do nich przyspieszony oddech, przyspieszone tętno, bladość błon śluzowych, brak energii, apetytu oraz depresja. Dodatkowo mogą wystąpić również gorączka, biegunka i wymioty, prowadzące do znacznego osłabienia organizmu.
- faza trzecia ? faza wyzdrowienia, kiedy to kot jest jeszcze osłabiony, lecz jego stan powinien się znacznie polepszyć.
- faza czwarta ? nazywana inaczej fazą nosicielstwa. Nie występują już żadne objawy, jednak kot może cały czas zarażać inne. W dodatku notuje się, że pod wpływem niektórych czynników (np. silnego stresu, lub występowania innych chorób) może dojść do nawrotu hemobartonelozy.
Sposób, w jaki kot będzie przechodził tę chorobę jest kwestią mocno indywidualną. U niektórych objawy są mało dokuczliwe i ledwo zauważalne, a u niektórych mogą doprowadzić nawet do śmierci. Wiele zależy od posiadanej przez kota odporności, również od tego, czy był zaszczepiony. Czynnikami zwiększającymi ryzyko zachorowalności na hemobartonelozę kotów są kocia białaczka (FelV) oraz zespół osłabienia odporności (FIV).
Jak przebiega leczenie ?
W diagnozowaniu podstawą jest morfologia krwi wraz z rozmazem oraz badaniem mikroskopowym. Badania te jednak mogą okazać się niewystarczające, bądź niejednoznaczne, gdyż obecność bakterii we krwi nie jest stała. W związku z tym, w niektórych przypadkach zaleca się wykonanie testu PCR, który jest bardzo skuteczny.
Leczenie choroby polega przede wszystkim na wyeliminowaniu bakterii, czemu służy dość długa, bo trwająca minimum 3 tygodnie antybiotykoterapia. W przypadku znacznego osłabienia i odwodnienia kota zaleca się podanie kroplówki, a w sytuacji silnej anemii ? transfuzję krwi. W domu należy zapewnić pupilowi spokój i dużo odpoczynku. Nieleczony kot ma około 60-70% szans na przeżycie.