Choroba Rubartha to zakaźne zapalenie wątroby psów wywołane adenowirusem typu I (CAV-1). Jej przebieg jest mocno zróżnicowany, a skutki niestety bywają często śmiertelne ? zwłaszcza u młodych szczeniąt. U ozdrowiałych natomiast może dojść do nieodwracalnych zmian w zaatakowanych narządach. Jak rozpoznać to schorzenie i jak mu zapobiegać ?
Charakterystyka wirusa i drogi zarażenia
Jest to adenowirus bezotoczkowy (pozbawione otoczki wirusy uwalniane są po śmierci komórki i jej rozpadzie) i niewrażliwy na środowisko zewnętrzne, co czyni go szczególnie niebezpiecznym. Co więcej, poza organizmem potrafi przetrwać nawet kilka miesięcy. Skupiska wirusa można znaleźć we wszystkich wydzielinach i wydalinach organizmu, czyli między innymi w moczu, kale oraz ślinie. Do zarażenia więc dochodzi w przypadku kontaktu zdrowego psa z chorym, bądź ozdrowiałym, ponieważ po wyzdrowieniu wirusy nadal występują w wydzielinach organizmu przez okres około 6-9 miesięcy). Ponadto w niektórych badaniach wykryto także obecność tego drobnoustroja w pchłach, więc również w nich można dopatrywać się źródła zakażenia.
Objawy choroby Rubartha
Wirus na początku namnaża się w migdałkach i węzłach chłonnych, czyli skupiskach limfocytów biorących udział w mechanizmach obronnych organizmu. Z nich dostaje się do krwioobiegu i wraz z krwią (ale także z limfą) wędruje do narządów wewnętrznych. Szczególnie często atakuje wątrobę, nerki, śledzionę oraz płuca, co też można zauważyć w towarzyszących inwazji objawach. Okres inkubacji trwa zazwyczaj od 2 do 9 dni. Wyróżnia się kilka rodzajów choroby Rubartha, w zależności od jej przebiegu:
- postać nadostra ? kończąca się w 100% przypadków śmiercią, głównie występuje u jeszcze niezaszczepionych szczeniąt, które są szczególnie wrażliwe i narażone na różnego rodzaju infekcje
- postać ostra ? objawia się najczęściej gorączką (39-41 stopni), biegunką, wymiotami, bólami brzucha, zapaleniem migdałków, powiększonymi węzłami chłonnymi, kaszlem, zdarzają się też wybroczyny i krwawe wylewy. Jest to bardzo niebezpieczny typ choroby Rubartha. Doprowadza do śmierci blisko połowy przypadków, jednak jeśli dojdzie do szybkiego rozpoznania i wdrożenia intensywnego leczenia, istnieją wysokie szanse na wyzdrowienie pupila.
- postać przewlekła ? polega na zapaleniu wątroby, które zazwyczaj wynika z dość łagodnie przebiegającej infekcji, u psów z częściową odpornością. Jej skutkiem najczęściej jest zwłóknienie wątroby.
- Postać oczna ? występuje po przebytej (lub czasem w trakcie) postaci ostrej u około co piątego psa. Charakteryzuje ją obrzęk rogówki, który wywołany jest przez atak wirusa na komórki śródbłonka tej warstwy oka. Dochodzi tam do jego namnożenia, co skutkuje zmętnieniem rogówki. Temu procesowi mogą towarzyszyć takie objawy jak ból oka, obrzęk powiek oraz światłowstręt. Zazwyczaj dochodzi do samoistnego ustąpienia tych objawów (najczęściej trwa to do 3 tygodni), w rzadkich przypadkach może dojść do trwałego i rozległego uszkodzenia komórek rogówki, co z kolei może prowadzić pośrednio do rozwoju jaskry. Takie przypadki jednak nie zdarzają się zbyt często.
Leczenie choroby Rubartha
Postępowanie w przypadku tej choroby polega na łagodzeniu objawów, czyli przede wszystkim na uzupełnianiu elektrolitów, wprowadzeniu odpowiedniej diety (m.in. wyeliminowanie ciężkostrawnych pokarmów dla psa, lub nawet głodówka), leków osłonowych oraz przeciwbólowych. Dodatkowo lekarze weterynarii zalecają antybiotykoterapię, aby w wyniku osłabienia organizmu nie doszło do infekcji wtórnych.
Profilaktyka
Przede wszystkim podstawową rzeczą, która ochroni naszego psa przed chorobą Rubartha, są szczepienia. Już ośmiotygodniowe szczenięta przechodzą pierwszą porcję szczepień, które potem należy powtórzyć po 4 tygodniach. Stosowane wówczas szczepionki uodparniają czworonogi także na wiele innych zakaźnych chorób, między innymi na nosówkę, leptospirozę, czy parwowirozę.
